شهرستان رَشت از شهرستانهای ساحلی استان گیلان در ایران به مرکزیت شهر رشت است. این شهرستان از شمال به دریای کاسپین۱ از غرب به تالاب انزلی و شهرستانهای انزلی، صومعهسرا و شفت، از جنوب به شهرستان رودبار و از شرق به شهرستانهای آستانهاشرفیه، لاهیجان و سیاهکل محدود میشود. جمعیت این شهرستان ٩١٨،۴۴۵ نفر (برآورد ۱۳٩۰) است.۲
جغرافیای طبیعی
ساحل رشت
شهرستان رشت ۲۲ کیلومتر نوار ساحلی در دریای خزر دارد. سواحل رشت دارای ۱۴ طرح سالمسازی شنا میباشد.۳ بندر کاسپین به عنوان بزرگترین بندر چند منظوره ایران در دریای خزر در سواحل زیبا کنار شهرستان رشت واقع در محدوده منطقه آزاد در حال ساخت است.۴۵
نمای سراسرنما از سواحل شهرستان رشت
طرحهای شنا در سواحل رشت
وجود ۲۲ کیلومتر ساحل دریای خزر در رشت مقصد بسیاری از گردشگران است، از مجموع ۱۲ طرح سالمسازی دریای رشت 9 طرح دولتی و عمومی توسط فرمانداری رشت راهاندازی شده است. دو طرح سالمسازی توسط بخش خصوصی در مجتمعهای نرگس و زیباکنار در ساحل دریای رشت قرار دارد. و یک طرح سواحل شهرستان رشت واقع در محدوده منطقه آزاد است.۶
نام طرح مالک کاربری
مجتمع ساحلی مروارید خزر فرمانداری رشت عمومی
طرح ساحلی منطقه آزاد سازمان منطقه آزاد عمومی
مجتمع تفریحی زیباکنار صدا و سیما کارکنان
مجتمع تفریحی هتل نرگس نیروی انتظامی کارکنان
طرح ساحلی حاجیبکنده فرمانداری رشت عمومی
طرح ساحلی جفرود فرمانداری رشت عمومی
طرح ساحلی امین آباد فرمانداری رشت عمومی
رودخانهها و تالابها
رودخانههای سفیدرود، گوهررود، زرجوب و پیربازار رود از مهم ترین رودخانههای شهرستان رشت هستند. تالاب عینک بزرگترین تالاب شهری ایران در این شهرستان، در منطقه ۴ شهر رشت واقع است. ساحل شرقی تالاب انزلی محدود به دهستان پیربازار شهرستان رشت است.
کوهها
* کوههای لاکان * کوههای سراوان
چشمهها
* شورچشمه لاکان (چشمه آب شور) * چشمه چشماکل سنگر * ﭼﺸﻤﻪ آب ﭼﻤﺎرﺳﺮا
ترابری و ارتباطات
فرودگاه
فرودگاه رشت در بلوار ولیعصر رشت واقع شدهاست۷. تاسیس فرودگاه رشت به سال ۱۳۴۷ خورشیدی باز میگردد و هم اکنون از نظر وسعت و امکانات در حال گسترش است. فرودگاه سردار جنگل رشت از نظر تعداد پرواز در شمال کشور رتبه اول و در سراسر کشور دارای رتبهی ۱۴ام است.۸این فرودگاه دارای موقعیت ارتباطی ممتاز در استان گیلان، حاشیه دریای کاسپین و در مسیر کریدور شمال–جنوب (کریدور نوستراک) واقع گردیده است.۹
راه آهن
راه آهن قزوین-رشت هم اکنون در حال ساخت است.
راه آهن ساحلی از آستارا تا بندر ترکمن و عبور از نوار ساحلی ۲۲ کیلومتری شهرستان رشت (در دست مطالعه)۱۰
قدیمی ترین راه آهن ایران در مسیر بندر انزلی به پیربازار و رشت احداث شده و بقایای این راه آهن و خطوط ریلی در منطقه پیربازار شهرستان رشت وجود دارد.۱۱
بندر کاسپین
بندر کاسپین بندری در حال ساخت در دریای خزر واقع سواحل زیباکنار شهرستان رشت است. این بندر با ۲۵ پست اسکله شامل بر چهار پست ترمینال کانتینری، سه پست ترمینال نفتی، دوپست ترمینال کالاهای فله خشک، ده پست ترمینال چندمنظوره، دوپست ترمینال کالاهای عمومی، یک پست ترمینال رو-رو و یک پست ترمینال اختصاصی و مسافری بزرگترین و کاملترین مجموعه بندری شمال ایران در سواحل زیباکنار منطقه آزاد در حال احداث است.۱۲۱۳۱۴۱۵ بندر پیربازار یکی از قدیمی ترین بنادر ایران واقع در شهرستان رشت بود.۱۶
آزادراهها و بزرگراهها
آزادراه رشت-قزوین
کشاورزی
وجود ۷۰٬۰۰۰ هکتار اراضی کشاورزی و ۱۰٬۰۰۰ هکتار باغ به جز اراضی آبزیپروری در شهرستان رشت موقعیتی ممتاز برای این شهرستان ایجاد کرده است. ۱۱ درصد برنج ایران و ۲۸ درصد برنج گیلان در شهرستان رشت تولید میشود و از این لحاظ دارای رتبه نخست در کشور میباشد. ۱۰۱۳ هکتار باغ چای دیم و ۳۰۵ آبیاری رتبه ۵ تولید چای ایرانی را برای شهرستان رشت رقم زده است.۱۷ دیگر محصولات شامل حبوبات ،سبزیجات ،صیفی جات ،علوفه دام است.۱۸۱۹با عدم نظارت بالاترین میزان تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان رشت در بین شهرستان گیلان اتفاق افتاده است و این مسئله به شدت کشاورزی و محیط زیست این شهرستان را تهدید میکند.۲۰
دام و طیور
در این شهرستان ۸۱هزارو ۲۰۰راس دام شیری وجود دارد درزمینه دامداری پرواری هم۲هزارو ۴۲۱ واحد دامداری صنعتی و بومی در این شهرستان وجود دارد که سالانه ۵۴هزار تن شیرخام و۴هزارتن گوشت قرمز تولید و به بازارمصرف عرضه می کنند در زمینه مرغداری ۱۴۱ واحد مرغداری گوشتی و ۲۱ واحد مرغ مادرو ۶ واحد جوجه کشی در این شهرستان وجود دارد که ۱۲هزارتن گوشت مرغ تولید و به بازار مصرف عرضه می شود. ۲میلیون ۷۰۰هزار قطعه مرغ بومی در این شهرستان پرورش داده می شود که ۲۷درصد سهم استان را شامل می شود. همچنین در زمینه تولید و پرورش شتر مرغ بوقلیمون فعالیت دارد.۲۱
شیلات
در نوار ساحلی شهرستان رشت ۶۶۶ نفر صياد در قالب ۷ تعاونی صیادی پره در دریای خزر فعال است.۲۲
سالانه ۱۶ هزار تن انواع آبزیان در شهرستان رشت تولید می شود.این تولیدات در آب بندانهای گرمآبی و سردآبی صورت میگیرد.۲۳
منطقه آزاد
منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی در سال ۱۳۸۴ شمسی در شهرستانهای رشت و انزلی تاسیس شد.۲۴۲۵با ابلاغ قانون جدید این منطقه در سال ۱۳۹۳ بخش اعظمی از منطقه آزاد در شهرستان رشت و قسمتی در شهرستان آستانهاشرفیه واقع شده است، بخشی دیگری از منطقه آزاد در شهرستان انزلی قرار دارد. و نام این منطقه از انزلی گرفته شده است.۲۶تطبیق نام این منطقه آزاد از برنامههای دولت است.۲۷
روستاهای رشت در محدوده اولیه منطقه آزاد(۱۳۸۴)
چپرپرد
سرخشکی
گورابجیرصحرا
فشتکه اول و دوم
فتاتو
چاپارخانه (رشت)
جفرود بالا
کویشاد
۲۸۲۹
روستاهای رشت در محدوده جدید منطقه آزاد(۱۳۹۲)
با افزایش محدوده منطقه آزاد ۲۳ روستای ساحلی شهرستان رشت واقع در بخشهای خمام، خشکبیجار و لشتنشا در محدوده منطقه آزاد قرار دارد.۳۰
ورزش
فوتبال
تیم فوتبال داماش گیلان
نوشتار اصلی: باشگاه فوتبال داماش گیلان
تیم فوتبال سپیدرود رشت
نوشتار اصلی: باشگاه فوتبال سپیدرود رشت
تیم فوتبال ساحلی لسمان رشت
تیم فوتبال ساحلی لسمان متشکل از بازیکنان بومی نوار ساحلی شهرستان رشت نظیر زیباکنار، حاجی بکنده، امینآباد، باغمحله و تالشمحله است که اولین نماینده لیگ برتری گیلان در فوتبال ساحلی کشور بوده و نماینده شهرستان رشت در لیگ برتر ساحلی است. حامی مالی این تیم فرمانداری شهرستان رشت و مجتمع تفریحی اقامتی مروارید خزر رشت میباشد. زمین فوتبال ساحلی "مجتمع مروارید خزر رشت" مکان دیدارهای خانگی لسمان واقع در بخش زیباکنار شهرستان رشت است.۳۱۳۲۳۳
تقسیمات شهرستان رشت
دکل تلویزیونی زیباکنار رشت،بلندترین سازه ایران پس از برج میلاد
بخش مرکزی شهرستان رشت
دهستان پسیخان
دهستان پیربازار
دهستان حومه (رشت)
دهستانلاکان
شهرها: رشت
بخش خشکبیجار
دهستان حاجی بکنده خشکبیجار
دهستان نوشر خشکبیجار
شهرها:
خشکبیجار
نوشر
حاجی بکنده
بخش سنگر (رشت)
دهستان اسلام آباد (رشت)
دهستان سراوان (رشت)
دهستان سنگر (رشت)
شهرها: سنگر
بخش کوچصفهان
دهستان بلسبنه
دهستان کنارسر
دهستان لولمان
شهرها: کوچصفهان ، لولمان
بخش لشت نشا
دهستان جیرهنده لشت نشا
دهستان علی آباد زیباکنار
دهستان گفشه لشت نشا
شهرها: لشت نشا
بخش خمام
دهستان چوکام
دهستان چاپارخانه
دهستان کته سرخمام
شهرها: خمام
جاذبههای گردشگری (طبیعی و تاریخی ـ مذهبی)
سواحل دریای کاسپین
موزه میراث روستایی گیلان
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی معروف به سردار جنگل در جنوب شهر رشت در محلهٔ سلیمان داراب واقع شدهاست.
بقعهٔ امامزاده هاشم در کیلومتر۳۰ جادهٔ رشت - تهران
مسجد حاج صمد خان؛ خیابان باقرآباد
مسجد صفی؛ مربوط به قرن نهم و منسوب به صفی میرزا پسر شاه عباس صفوی
موزه رشت؛ تاسیس ۱۳۴۹؛ خیابان طالقانی
مجموعهٔ شهرداری رشت
پارک شهر (رشت)(باغ محتشم)
پارک مفاخر رشت (باغ سالار)
دریاچه عینک رشت؛ تقاطع غیر همسطح شهدای گمنام (یخسازی)
خانه میرزا کوچک خان جنگلی واقع در محلهٔ استاد سرای رشت
پارک جنگلی: سراوان (مساحت :۱۳۰۰هکتار)
پارک جنگلی: امامزاده هاشم (مساحت :۷ هکتار)
