سِبْزُوار یکی از شهرهای بزرگ استان خراسان رضوی است که در غرب خراسان، در
شمال شرق ایران قرار دارد. تاریخ سبزوار با بیهق پیوند خورده‌است. پس از حمله
مغول به سلطنت خوارزمشاه به دلیل دلاوری مدافعان فدایی موسوم به سربداران، برای
مدتی به نام سربداران نیز شناخته می‌شد. اولین حکومت شیعه در ایران به دست
سربداران ایجاد گردید که مدتها بر قسمتهایی از کشور حکومت نمودند و پایتخت این
حکومت سبزوار بود.
سبزوار از مهم‌ترین مراکز جمعیتی، دانشگاهی، فرهنگی، اسلامی و تاریخی شمال شرق ایران به شمار می‌آید و به عنوان یکی از نمادهای تاریخ و علم ایران مطرح شده‌است. مراکز علمی و دانشگاهی و همچنین حوزه های علمیه این شهر که خود نشان دهنده علم و فرهنگ دوستی مردمان این شهر است از قدمتی دیرینه برخوردارند. این شهر خاستگاه اندیشمندان بزرگی در دوران های مختلف تاریخی بوده است. کلاس های درس حاج ملا هادی سبزواری فیلسوف بزرگ جهان اسلام همواره در یاد و خاطره تاریخ ماندگار است. شاعران بزرگی از این شهر نیز به دنیای علم و ادب معرفی شده اند که ابن یمین فریومدی و حمید سبزواری از جمله آنها هستند. تاریخ نگار بزرگ ایران ابوالفضل بیهقی در این شهر متولد گردید و در این دیار آرمید. در دوران معاصر نیز دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه آزاد اسلامی از قطبهای علمی شرق کشور می باشند که در این شهرستان به تربیت نیروهای کارآمد می پردازند. هم اکنون ۹ دانشگاه و موسسهٔ آموزش عالی بزرگ در این شهر مشغول به کار می باشند.
در سال ۱۳۸۲ فرودگاه سبزوار افتتاح شد و اکنون این فرودگاه دارای پروازهای بین‌المللی است و تنها فرودگاه موجود در خراسان رضوی است که پس از فرودگاه مشهد به جابجایی مسافر می پردازد. این شهر به لحاظ موقعیت تجاری و بازرگانی دربین شهرهای استان خراسان رضوی از جایگاه ممتازی برخوردار است. فرمانداری این شهرستان جزء فرمانداری های ویژه ایران می باشد.
فاصله شهر سبزوار از طریق جاده ۴۴ با مشهد در شرق ۲۲۰ کیلومتر و با تهران در غرب ۶۷۰ کیلومتر است.
احمد مویدنیا دکتر علی شریعتی، ملا هادی سبزواری، ملاحسین واعظ کاشفی، دکتر قاسم غنی، ابوالفضل بیهقی از بزرگ‌ترین مشاهیر سبزوارند.
سبزوار همواره در طول تاریخ یکی از مراکز بزرگ تمدنی کشور بوده است و در زمان قیام سربداران و باتسلط ایشان بر بخش های کثیری از ایران به پایتخت سیاسی شیعی کشور تبدیل گردید.
شهرستان سبزوار واقع در غرب استان خراسان رضوی براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای چهار بخش به نام‌های مرکزی، روداب، داورزن و ششتمد است. بخش‌های جوین و جغتای در سال ۱۳۸۷ و بخش خوشاب در سال ۱۳۸۹از شهرستان سبزوار جدا شدند و خود به شهرستان ارتقا یافتند. روستای افچنگ یکی از زیباترین روستاهای سبزوار است
کوه‌های جغتای عامل جدایی دشت جوین از جلگهٔ اصلی سبزوار بوده و در جنوب آن نیز کوه میش قرار دارد. به تعبیر دیگر سبزوار محصور در میان ارتفاعات شمالی و جنوبی است. چهره منطقی شرقی و شمالی این شهرستان کوهستانی و دارای اقلیم معتدل و در قسمت‌های جلگه‌ای با هوای گرم همراه است. تنها دو رشته رودخانهٔ فصلی به نام کالشور در این ناحیه وجود دارد که سیلاب‌های دشت سبزوار را به نمکزارهای کویر هدایت می‌کند.
در میان ارتفاعات شمالی روستای ریوند و در نزدیکی روستای فشتنق واقع در ۳۰ کیلومتری شمال سبزوار بنای بر جای مانده از یک مجموعه معماری متعلق به دوره ساسانی قرار دارد. براساس شواهد معماری و کاوش‌های باستان‌شناسی این بنا آتشکده‌ای از دوره ساسانیان است و به آذربرزین مهر مشهور می‌باشد. این پدیده معماری مشتمل بر یک چهارطاقی بوده که ورودی آن از جبهه شرقی ایجاد شده و از آن طریق با تالار پیرامون چهارطاقی مرتبط می‌شود. در چهار کنج بنا چهار گوشواره جهت استقرار گنبدی بر روی قاعده مربع ساخته شده‌است. این گوشواره‌ها با کاخ سروستان و قصر شیرین قابل مقایسه می‌باشند.
مسجد جامع سبزوار
مسجد جامع سبزوار با مساحتی حدود چهار هزار متر مربع مشتمل بر ایوانهای قبله، شمالی، صحن، شبستان و رواق در حاشیه ی جنوبی خیابان بیهق این شهر واقع است. بنا بر شواهد معماری بخش‌هایی از این بنا در طول زمان مرمت و بازسازی شده‌است. در ضلع جنوبی ایوان قبله محراب قرار دارد بر بالای آن کتیبه‌ای به تاریخ ۱۲۹۲ ه.ق و بر راس این ایوان دو مناره آجری دیده می‌شود. در طرفین این قسمت شبستان‌های با طاق ضربی بلند همزمان با بنای ایوان جنوبی ایجاد شده‌است. در دالان سمت شرقی ایوان شمالی مسجد کتیبه‌هایی به صورت سنگ نوشته از دوران صفویه با تاریخ‌های ۹۷۹ و ۱۱۳۶ ه.ق درباره مراعات سکنه سبزوار و دستوری از شاه طهماسب صفوی ثبت می‌باشد. از عمده تزیینات مسجد جامع سبزوار کاشی هفت رنگ و کاشیکاری خشتی است. این بنا ویژگی‌های معماری سده هشتم هجری را نشان می‌دهد.
مسجد پامنار
این بنای مذهبی کهن‌ترین مسجد شهر سبزوار است که در ضلع جنوبی خیابان بیهق این شهر قرار دارد. بنای امروزی مسجد با وسعت تقریبی ۳۵۰ متر مربع مشتمل بر شبستان ستوندار و صحن ضلع جنوبی است که بخش الحاقی به این مسجد محسوب می‌گردد. شهرت این بنا به پامنار سبب وجود مناره ای مجاور ایوان با ارتفاع بیش از ۲۰ متر است. ساقه این مناره آراسته به تزیینات و کتیبه‌ای معقلی است که در بخش پایین آن به صورت برجسته دیده می‌شود. بنا به نوشته متون این مسجد در سال ۳۱۷ ه.ق به همت امیر ابوالفضل زیاری تجدید بنا گردید و در سال ۴۲۰ ه.ق نیز توسط خواجه امیرک دبیر برای آن مناره ای ساخته شد. براساس مرمت‌ها و بازسازی‌ها در قرون مختلف قدمت این بنا از قرون اولیه اسلامی تا صفویه و معاصر تخمین زده می‌شود..
سبزوار از مهم‌ترین مراکز جمعیتی، دانشگاهی، فرهنگی، اسلامی و تاریخی شمال شرق ایران به شمار می‌آید و به عنوان یکی از نمادهای تاریخ و علم ایران مطرح شده‌است. مراکز علمی و دانشگاهی و همچنین حوزه های علمیه این شهر که خود نشان دهنده علم و فرهنگ دوستی مردمان این شهر است از قدمتی دیرینه برخوردارند. این شهر خاستگاه اندیشمندان بزرگی در دوران های مختلف تاریخی بوده است. کلاس های درس حاج ملا هادی سبزواری فیلسوف بزرگ جهان اسلام همواره در یاد و خاطره تاریخ ماندگار است. شاعران بزرگی از این شهر نیز به دنیای علم و ادب معرفی شده اند که ابن یمین فریومدی و حمید سبزواری از جمله آنها هستند. تاریخ نگار بزرگ ایران ابوالفضل بیهقی در این شهر متولد گردید و در این دیار آرمید. در دوران معاصر نیز دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه آزاد اسلامی از قطبهای علمی شرق کشور می باشند که در این شهرستان به تربیت نیروهای کارآمد می پردازند. هم اکنون ۹ دانشگاه و موسسهٔ آموزش عالی بزرگ در این شهر مشغول به کار می باشند.
در سال ۱۳۸۲ فرودگاه سبزوار افتتاح شد و اکنون این فرودگاه دارای پروازهای بین‌المللی است و تنها فرودگاه موجود در خراسان رضوی است که پس از فرودگاه مشهد به جابجایی مسافر می پردازد. این شهر به لحاظ موقعیت تجاری و بازرگانی دربین شهرهای استان خراسان رضوی از جایگاه ممتازی برخوردار است. فرمانداری این شهرستان جزء فرمانداری های ویژه ایران می باشد.
فاصله شهر سبزوار از طریق جاده ۴۴ با مشهد در شرق ۲۲۰ کیلومتر و با تهران در غرب ۶۷۰ کیلومتر است.
احمد مویدنیا دکتر علی شریعتی، ملا هادی سبزواری، ملاحسین واعظ کاشفی، دکتر قاسم غنی، ابوالفضل بیهقی از بزرگ‌ترین مشاهیر سبزوارند.
سبزوار همواره در طول تاریخ یکی از مراکز بزرگ تمدنی کشور بوده است و در زمان قیام سربداران و باتسلط ایشان بر بخش های کثیری از ایران به پایتخت سیاسی شیعی کشور تبدیل گردید.
شهرستان سبزوار واقع در غرب استان خراسان رضوی براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای چهار بخش به نام‌های مرکزی، روداب، داورزن و ششتمد است. بخش‌های جوین و جغتای در سال ۱۳۸۷ و بخش خوشاب در سال ۱۳۸۹از شهرستان سبزوار جدا شدند و خود به شهرستان ارتقا یافتند. روستای افچنگ یکی از زیباترین روستاهای سبزوار است
کوه‌های جغتای عامل جدایی دشت جوین از جلگهٔ اصلی سبزوار بوده و در جنوب آن نیز کوه میش قرار دارد. به تعبیر دیگر سبزوار محصور در میان ارتفاعات شمالی و جنوبی است. چهره منطقی شرقی و شمالی این شهرستان کوهستانی و دارای اقلیم معتدل و در قسمت‌های جلگه‌ای با هوای گرم همراه است. تنها دو رشته رودخانهٔ فصلی به نام کالشور در این ناحیه وجود دارد که سیلاب‌های دشت سبزوار را به نمکزارهای کویر هدایت می‌کند.
در میان ارتفاعات شمالی روستای ریوند و در نزدیکی روستای فشتنق واقع در ۳۰ کیلومتری شمال سبزوار بنای بر جای مانده از یک مجموعه معماری متعلق به دوره ساسانی قرار دارد. براساس شواهد معماری و کاوش‌های باستان‌شناسی این بنا آتشکده‌ای از دوره ساسانیان است و به آذربرزین مهر مشهور می‌باشد. این پدیده معماری مشتمل بر یک چهارطاقی بوده که ورودی آن از جبهه شرقی ایجاد شده و از آن طریق با تالار پیرامون چهارطاقی مرتبط می‌شود. در چهار کنج بنا چهار گوشواره جهت استقرار گنبدی بر روی قاعده مربع ساخته شده‌است. این گوشواره‌ها با کاخ سروستان و قصر شیرین قابل مقایسه می‌باشند.
مسجد جامع سبزوار
مسجد جامع سبزوار با مساحتی حدود چهار هزار متر مربع مشتمل بر ایوانهای قبله، شمالی، صحن، شبستان و رواق در حاشیه ی جنوبی خیابان بیهق این شهر واقع است. بنا بر شواهد معماری بخش‌هایی از این بنا در طول زمان مرمت و بازسازی شده‌است. در ضلع جنوبی ایوان قبله محراب قرار دارد بر بالای آن کتیبه‌ای به تاریخ ۱۲۹۲ ه.ق و بر راس این ایوان دو مناره آجری دیده می‌شود. در طرفین این قسمت شبستان‌های با طاق ضربی بلند همزمان با بنای ایوان جنوبی ایجاد شده‌است. در دالان سمت شرقی ایوان شمالی مسجد کتیبه‌هایی به صورت سنگ نوشته از دوران صفویه با تاریخ‌های ۹۷۹ و ۱۱۳۶ ه.ق درباره مراعات سکنه سبزوار و دستوری از شاه طهماسب صفوی ثبت می‌باشد. از عمده تزیینات مسجد جامع سبزوار کاشی هفت رنگ و کاشیکاری خشتی است. این بنا ویژگی‌های معماری سده هشتم هجری را نشان می‌دهد.
مسجد پامنار
این بنای مذهبی کهن‌ترین مسجد شهر سبزوار است که در ضلع جنوبی خیابان بیهق این شهر قرار دارد. بنای امروزی مسجد با وسعت تقریبی ۳۵۰ متر مربع مشتمل بر شبستان ستوندار و صحن ضلع جنوبی است که بخش الحاقی به این مسجد محسوب می‌گردد. شهرت این بنا به پامنار سبب وجود مناره ای مجاور ایوان با ارتفاع بیش از ۲۰ متر است. ساقه این مناره آراسته به تزیینات و کتیبه‌ای معقلی است که در بخش پایین آن به صورت برجسته دیده می‌شود. بنا به نوشته متون این مسجد در سال ۳۱۷ ه.ق به همت امیر ابوالفضل زیاری تجدید بنا گردید و در سال ۴۲۰ ه.ق نیز توسط خواجه امیرک دبیر برای آن مناره ای ساخته شد. براساس مرمت‌ها و بازسازی‌ها در قرون مختلف قدمت این بنا از قرون اولیه اسلامی تا صفویه و معاصر تخمین زده می‌شود..
ساعت : 7:37 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی